Iemand zijn die je zelf leuk vindt
Een versie van dit verhaal verscheen ook op 17–12–2019 op OneWorld.nl
Ik ben nooit echt man geweest. Althans, ik was het omdat anderen het mij vertelden. Ik wist dat er een parallelle wereld was vol vriendengroepen en voetbal, baardgroei en barbecues, die aan mij voorbij ging. En ik wist dat ik daartoe gerekend werd door iedereen die me ‘man’, ‘meneer’, ‘vriend’ of ‘zoon’ noemde. Door het radioprogramma waarin ik “een aardige vent” werd genoemd. Door de dates die zeiden: “Ik val normaal op mannelijkere mannen.” Door wie bang voor me was, door wie dacht te weten wat ik dacht en wilde, omdat ik man was. En op al die momenten wrong het altijd.
Dat had nog jaren kunnen blijven wringen, als we niet in een tijd leefden waarin het voorzichtig normaler wordt te bevragen of je wel in het hokje past waar je bij je geboorte in werd gestopt. Sommige mensen – ook linkse mensen – vinden dat frivool individualisme. Alsof jezelf zijn en je thuis voelen in je eigen lichaam er niet toe doet, of je belemmert solidair te zijn met mensen in de bijstand of vluchtelingen op Lesbos. Alsof het uitmaakt dat je, als je journalist wilt zijn, daar een jurk bij aantrekt. En alsof vechten voor LHBTQ-rechten niet belangrijk is.
Paars haar
Het besef dat ik geen man, of vrouw, hóef te zijn bracht me een enorme opluchting en troost. Ik kan en mag gewoon mens zijn (en ook ‘non-binair’ en specifiek ‘agender’, voor wie er woorden voor wil). Dat was een openbaring. Aan mensen die niet hetzelfde hebben doorgemaakt, is nauwelijks uit te leggen hoe krachtig en fundamenteel dat gevoel is. En – al is dat nog in ontwikkeling – wat het doet voor je zelfbeeld en zelfvertrouwen om iemand te zijn die je wél wilt zijn.
Eveneens nog in ontwikkeling is wat dat praktisch voor mijn leven betekent. Ik ben overgestapt op Kevyn met een y, omdat dat ook wel als meisjesnaam voorkomt. Ik vind het fijn als mensen geen ‘hij’ zeggen, maar gewoon mijn naam en ‘die’ gebruiken. Ik probeer af te komen van mijn gezichtshaar. En ik heb een tweede puberteit met paars haar en roze-blauwe nagellak en zo (laat me okee). Of er volgende stappen zijn en wat die zijn weet ik nog niet. En alles kan altijd weer veranderen.
Wat blijft is dat ik er mag zijn en dat de wereld dat mag merken. Ik heb gemerkt dat veranderingen op dit gebied, zelfs voor mijn behoorlijk welwillende omgeving, flink wennen kunnen zijn. De ondergrens van wat ik duld ligt wel bij welwillendheid. In mijn leven is alleen plaats voor wie accepteert en steunt wie ik ben.
Niet meer onzichtbaar
Waar ik zelf mee moest leren omgaan, is dat ik deze zomer plotseling stopte onzichtbaar te zijn. Er niet meer passabel als cis-hetero-man uitzien – op zichzelf al best spannend – maakt je voor mannen object: iets dat bestaat om iets van te vinden. Sommigen kijken of ze water zien branden, anderen sissen of werpen agressieve blikken. Het is niets vergeleken bij wat vrouwen altijd kunnen verwachten, of bij wat trans personen overal ter wereld dagelijks overkomt. Het is wel wennen.
Veel mannen hebben zo’n probleem met mensen die niet-mannelijkheid opzoeken, zegt Julia Serano, om de volgende redenen. In de eerste plaats doorbreek je overtuigingen die centraal staan in het zelfbeeld van veel mannen: dat er een absolute scheiding is tussen mannen en vrouwen, en dat mannelijkheid beter en verkieslijker is dan vrouwelijkheid. Ten tweede staat de blik en beleving van cis-mannen in onze wereld zó centraal, dat wat niet-mannen doen al snel wordt gezien als bedoeld om hen te verleiden, misleiden of in elk geval een reactie uit te lokken.
Gek genoeg zorgt een feminiener uiterlijk er niet voor, dat ze mij geen ‘man’, ‘gast’ of ‘dude’ meer noemen: de taal van mannelijkheid bevestigen en benadrukken. Op dagen dat ik me sterk voel is dat niet zo erg, en kan ik er ook wel tegen dat ik talloze keren ongevraagd ‘meneer’ word genoemd. Op dagen dat ik minder in mezelf geloof voelt het alsof mensen me steeds opnieuw vertellen dat het niet klopt wat ik denk: dat ik niet werkelijk ben wie ik beweer te zijn. En op alle dagen zijn simpele dingen als naar de wc gaan – bij afwezigheid van die genderneutrale toiletten waar half Nederland schamper over doet – ineens een puzzel geworden.
Gelukkig duurt het vast niet lang meer voordat onze grote steden een cultuurmarxistische safe space voor genderneutrale sneeuwvlokjes zijn.
Nieuw begin
Ik ben heel goed in op eigen benen staan, en in mezelf steeds opnieuw uitvinden als dat nodig is. Dat deed ik toen ik afstand nam van mijn jeugd, toen ik uiteindelijk uit een zware depressie kwam, en door de nieuwe stappen die ik de afgelopen jaren durfde te zetten. Aan dat inzicht houd ik mij ook nu vast, in een om meerdere redenen turbulente periode. En ik denk dat de Kevyn die ik in 2019 uitvind wel eens sterker kan staan dan ooit.
In mij bleek dit jaar een versie van mezelf verstopt die ik zelf écht leuk kan vinden. Van wie ik zelf kan gaan houden. Er zijn momenten dat ik één ben met m’n lichaam op een manier die ik nauwelijks kende. Er zijn zoveel mogelijkheden om aan mezelf en aan anderen te laten zien dat er zoveel mogelijk is. Ik weet veel niet, maar ik weet wel dat er een krachtige maalstroom in mij is losgekomen die me smeekt hiermee niet te stoppen. Aan die kracht heb ik één ding beloofd: ik hoef nooit meer man te zijn of daarvoor door te gaan.
